Trying Lalapan Lamongan in Bali

Trying Indonesian food like lalapan* is a kind of unique experience for Europeans. Going through the streets in Indonesia, we can see many vendors selling this kind of street food, usually opening their booths at night.

*Lalapan – fried chicken or catfish served with rice, cooked or raw vegetables and Indonesian sambal (chili sauce).

By the way, I’m in Bali right now and I can definitely tell you that the street food here isn’t that different from this what you can find in Malang (East Java) for example. That’s because many street food sellers in Bali mostly come from Java.

To tell you the truth, lalapan isn’t my favorite food in Indonesia. However, I often buy it due to the protein content and vegetables ingredients (even if it’s only a small slice of cucumber, tomato or cabbage – that’s how they usually serve vegetables in Indonesia. When I went to Denpasar last time, I stopped by one of these lalapan booths to grab some food there.

Well, for most Europeans, including me, lalapan is too greasy. You know…oily food isn’t very good for our health. Nowadays, more and more Europeans, especially young people, avoid eating fatty food, at the same time trying to live a healthy lifestyle. Indeed, healthy lifestyle habits grow in popularity in Europe now. On the other hand, I’ve got a feeling that still not many Indonesians are very interested in topics connected with health. They very often eat food that is too greasy, too sweet or too salty.



Anyway, whether is healthy or not, lalapan is still lalapan, right? 😉 However in my opinion, most sellers fry chicken or catfish away too long so in the end, the meat is just too dry and we don’t get so much to eat.

What sets apart lalapan Lamongan from the other is the chicken size. You’ll usually get here the whole chicken thighs and breast, so it’s definitely worth the price. For one portion, you’ll pay about 13.000 IDR – 20.000 IDR (around 1$ – 1,50 $).

There is also another difference between lalapan Lamongan and other lalapan, that you can find in Indonesia. I’m talking, of course about famous sambal (chili sauce). In lalapan Lamongan the sauce contains more tomatoes, which makes it more mild. Personally, I think it’s a big plus! Well, I’m still not strong enough to eat the real Indonesian sambal.

Honestly, till now I’m not used to eating chili sauce. Even though, for most of my Indonesian friends sambal isn’t spicy. In my case any kind of chili sauce makes me cry and I always have troubles with finishing my food. Who knows, maybe one day I’ll finally be able to eat this spicy Indonesian dishes with them. For now, I often put aside the sambal and I only eat the rice and chicken.



When it comes to vegetables, sometimes I also decide to don’t eat it, for fear of not being washed or cleaned enough (it mainly depends on where I eat). I think that it’s a better option than going back and forth to the toilet because of diarrhea. Psst! Once I ate lettuce that was washed with tap water and guess what happened. I had serious stomach problems for a few days. Indeed, for Europeans in some cases using tap water in Indonesia can be risky, but of course when I’m sure that vegetables were washed in clean water. I always eat as much of it as I can take. They’re really very tasty!

Many Indonesians consider that, it’s good to eat lalapan together with cold beverage such as ice tea or cold orange juice. Personally, I don’t follow the rule and while eating lalapan, I usually choose hot drinks, like for example warm orange juice. I don’t know why but it always gives me so much energy!

Ah, and one more very important issue. In Indonesia adding sugar to beverages is a normal thing. That’s why my first words that I’ve learnt here weren’t “good morning” or “thank you”, but tanpa gula, which means “no sugar”. And I’m pretty sure that after coming to Indonesia, you’ll also learn these words very fast.

Overall lalapan isn’t so bad but it’s not so perfect, either. I usually eat it when I don’t have time to cook or when I have some difficulties with finding different food on the way, because only lalapan booth is still open late at night. And how about you guys? Have you tried lalapan yet? How was it?

Sebagai orang Eropa, tentu makanan seperti lalapan adalah sesuatu yang baru. Ketika aku di Indonesia, aku melihat banyak sekali penjual lalapan di pinggir jalan, biasanya mereka buka setiap malam hari.

Oiya, sekarang aku sedang berada di Bali, disini tidak berbeda jauh seperti di Malang (Jawa Timur), ada banyak penjual lalapan yang kebanyakan juga dari Jawa. Meskipun lalapan adalah makanan yang tidak juga menjadi favoritku di Indonesia, paling tidak lalapan bisa menjadi solusi ketika aku ingin mencari protein dan sayur-sayuran, walaupun biasanya penjual lalapan hanya memberi sedikit sayur hehe.

Waktu aku pergi ke Denpasar, aku berhenti disalah satu tempat makan lalapan, kenapa aku memilih tempat ini karena terlihat lebih terang dibanding warung-warung yang lain 😀

Bagi kebanyakan bule, terutama aku, lalapan adalah makanan yang terlalu berminyak. Kalian tahu sendiri, makanan berminyak tidak bagus bagi kesehatan. Yup, kami sangat perduli dengan kesehatan. Apalagi soal makanan, di Eropa kami menghindari makanan berminyak dan berlemak. Anak muda di Eropa saat ini sudah memulai hidup sehat, mereka berlomba-lomba untuk berolah raga dan memiliki gaya hidup sehat.

Tapi, sepertinya di Indonesia kebanyakan tidak tertarik dengan hal-hal yang berhubungan dengan kesehatan. Mereka sering makan makanan berminyak, manis, dan asin (menggunakan garam).



Terlepas dari sehat atau tidak, lalapan tetap saja lalapan. Kebanyakan penjual menggoreng ayam atau lele terlalu kering sehingga dagingnya jadi terlalu keras untuk dimakan. Walaupun begitu, lalapan Lamongan memiliki daging ayam yang besar, biasanya mereka memotong dada utuh atau paha utuh sehingga kalian tidak rugi membayarnya lebih mahal dibandingkan lalapan biasa, tapi itu worth it.

Ada lagi perbedaan lalapan Lamongan dengan lalapan lainnya, yaitu sambal khas yang memiliki komposisi lebih banyak tomat daripada cabai, meskipun demikian, aku tetap saja tidak kuat makan sambal hehe.

Aku tidak terbiasa makan sambal, meskipun itu tidak pedas, aku tetap masih kepedasan. Biasanya aku menyisihkan sambal dan hanya memakan nasi dan ayamnya saja. Untuk lalapannya, terkadang aku ragu untuk memakannya, karena khawatir tidak dicuci atau kurang bersih, jadi aku memilih tidak memakannya daripada aku harus bolak-balik ke toilet karena diare. Iya, aku pernah diare sampai beberapa Minggu hanya karena aku makan selada yang dicuci menggunakan air keran.



Untuk orang Eropa, dalam beberapa kasus, mencuci menggunakan air keran di Indonesia mungkin berisiko, tapi kalau sayuran sudah dipastikan dicuci denga nair bersih. Sudah dipastikan aku akan makan sebanyak-banyaknya karena sangat enak.

Menurut orang Indonesia, lalapan paling cocok diminum dengan minuman dingin seperti es teh atau es jeruk. Tapi, aku suka dengan minumann hangat, misalnya jeruk hangat, entah kenapa selalu memberiku banyak sekali energi. Dan, yang paling penting aku selalu request untuk tidak memasukkan gula atau susu saat aku memesan jus. Karena di Indonesia, menambah gula kedalam minuman adalah harl yang normal. Itulah kenapa, kata-kata pertama yang aku pelajari di Indonesia bukanlah “Selamat pagi” atau “Terima kasih”, tapi “Tanpa Gula”.

Menurutku, Overall lalapan tidak buruk tapi tidak perfect juga, karena aku terkadang masih memilih lalapan sebagai makanan saat aku tidak sempat memasak atau saat aku sulit mencari makanan karena hanya lalapan yang masih ada di malam hari. 😀

Bagaimana dengan kalian? Apakah lalapan menjadi makanan favorite kalian?

Kosztowanie indonezyjskich dań, takich jak np. lalapan*, to dla Europejczyków w pewnym sensie unikalne doświadczenie. Przejeżdżając ulicami indonezyjskich miast i wioseczek, po drodze możemy natknąć się na wielu przydrożnych sprzedawców oferujących tego typu uliczne jedzenie. Ich budki otwierane są zwykle tuż po zachodzie słońca.

*Lalapan – smażony kurczak lub sum podawany z ryżem, gotowanymi lub surowymi warzywami i indonezyjskim sosem sambal (sosem chili).

Obecnie przebywam na Bali i zdecydowanie mogę potwierdzić, że uliczne jedzenie na tej wyspie nie różni się tak bardzo od tego, co możemy znaleźć na przykład w Malang (Jawa Wschodnia). To dlatego, że wielu tutejszych przydrożnych sprzedawców głównie pochodzi z Jawy.

Prawdę mówiąc, lalapan nie jest moim ulubionym daniem w Indonezji. Jednak często kupuję go ze względu na zawartość białka i dodatek warzyw (nawet jeśli jest to tylko mały kawałek ogórka, pomidora lub kapusty, bo właśnie tak często podawane są tu dodatki warzywne).

Kiedy ostatni raz wybrałam się do Denpasar, stolicy Bali, zatrzymałam się po drodze przy jednej z tych indonezyjskich knajpek, serwujących lalapan, aby rzucić co nie co na ząb.



Cóż, dla większości przyjezdnych, w tym dla mnie, lalapan jest zbyt tłusty. Kiedy coraz więcej Europejczyków, zwłaszcza młodych ludzi, unika spożywania oleistych potraw, jednocześnie starając się prowadzić aktywny tryb życia, w Indonezji nadal zbyt mało osób interesuje się tą tematyką. Tutaj jada się wszystko “prze” i “za” – za tłuste, przesłodkie i za słone.

Jednak z drugiej strony, lalapan to lalapan, prawda? 😉 Tym, co wyróżnia lalapan Lamongan od jego innych rodzajów, jest przede wszystkim wielkość kurczaka. Tutaj w pakiecie dostaniemy całe udko lub pierś z kurczaka, a za jedną porcję zapłacimy 13 000 IDR – 20 000 IDR (ok. 4-6 zł).

Mimo to, uważam, że w większości przypadków kurczak lub rybka są zdecydowanie za długo podsmażane, a mięso jakie dostajemy na talerzu jest zbyt suche i nie ma go tak dużo.

Tymczasem jest jeszcze jedna istotna różnica miedzy lalapanem Lamongan a innym lalapanem, którego możemy znaleźć w Indonezji. Mowa oczywiście o słynnym sambal (sosie chili). Rzeczywiście sos jaki podawany jest razem z lalapanem Lamongan zawiera więcej pomidorów, co sprawia, że jest nieco łagodniejszy. Osobiście uważam, że to naprawdę duży plus! Nadal nie jestem wystarczająco silna, aby rozkoszować się daniami z dodatkiem ostrego indonezyjskiego sosu.

Szczerze mówiąc, to wciąż trudno jest mi przyzwyczaić się do jedzenia dań z dodatkiem pikantnego sosu. Dla większości moich indonezyjskich przyjaciół bardzo ostry sambal to tak jak dla mnie sos pomidorowy. Nie raz zastanawiam się jak oni są w stanie to jeść, kiedy w moim przypadku malutki dodatek sosu chili powoduje, że płaczę i zawsze mam problemy z
dokończeniem mojego jedzenia. Ale kto wie, może któregoś dnia będę w końcu w stanie zjeść te pikantne indonezyjskie dania razem z nimi. Na razie jednak ryż i kurczak powinny mi wystarczyć.

A propos warzyw. Tutaj też trzeba z nimi nieco uważać. Kiedy nie jestem pewna, czy podane w indonezyjskiej knajpce warzywa zostały umyte w wodzie z butelki, czy z kranu, po prostu ich nie jem. Tak dla bezpieczeństwa. Myślę, ze jest to lepsza opcja niż chodzenie do toalety
tam i z powrotem (jeśli wiecie o czym mówię). Raz zjadłam już taką umytą wodą z kranu sałatę i zgadnijcie, co się stało.

Tak jest! Przez kilka dni toaleta była tylko moja.



Rzeczywiście dla Europejczyków w niektórych przypadkach używanie wody z kranu w Indonezji może być nieco ryzykowne. Jednak kiedy mam już pewność, że warzywa rzeczywiście zostały umyte w czystej wodzie, zajadam się nimi jak tylko mogę. I naprawdę są bardzo smakowite!

Wielu Indonezyjczyków uważa też, że dobrze jest jeść taki lalapan jednocześnie po pijąc zimnymi napojami, jak np. mrożona herbata lub zimny sok pomarańczowy. Osobiście jednak nie trzymam się tej zasady i sama nie wiem dlaczego, ale zwykle do lalapanu wybieram coś ciepłego. Przeważnie jest to ciepły sok pomarańczowy, który zawsze dodaje mi dużo energii!

Ach, i jeszcze jedna bardzo ważna sprawa. W Indonezji dodawanie cukru do napojów, herbaty, czy kawy to zupełnie normalna rzecz (tak normalna jak np. jedzenie zupy łyżką). Dlatego moje pierwsze słowa, których nauczyłam się w Indonezji, to nie “dzień dobry”, czy “dziękuję”, a właśnie tanpa gula, co oznacza “bez cukru”. I jestem pewna, że po przyjeździe do Indonezji i Wy przyswoicie te słowa dość szybko.

Podsumowując. Lalapan nie jest ani zły, ani bardzo smakowity. Po prostu przeciętny. Nadal jest to danie mojego drugiego wyboru. Kiedy nie mam już czasu na gotowanie, albo trudno jest w danym momencie znaleźć coś innego do jedzenia, w takich przypadkach na horyzoncie pojawia się właśnie lalapan, którego budki na indonezyjskich ulicach znaleźć można do późnych godzin nocnych.

No cóż, będąc w Indonezji warto spróbować go chociaż ten jeden raz! Hm..a może już się nim zajadaliście?